8 NGUYÊN LÝ CHĂM SÓC LẤY BỆNH NHÂN LÀM TRUNG TÂM

Cập nhật lần cuối vào 15/10/2023

Hiện nay, tiếp cận chăm sóc lấy người bệnh làm trung tâm (Patient-Centered Care) là một vấn đề nổi trội trong cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khoẻ, nhưng ý nghĩa thực chất của chăm sóc lấy bệnh nhân làm trung tâm là gì? Chúng ta sẽ tim hiểu về nó thông qua 8 nguyên lý của Picker (Viện Picker và Trường Y Harvard).

Mục lục

Định nghĩa Chăm sóc lấy Bệnh nhân làm Trung tâm

Chăm sóc lấy bệnh nhân làm trung tâm là thực hành chăm sóc bệnh nhân (và gia đình của họ) theo những cách có ý nghĩa và có giá trị đối với từng bệnh nhân. Nó bao gồm lắng nghe, thông tin và để bệnh nhân tham gia vào quá trình chăm sóc của họ. IOM (Institute of Medicine, Viện Y học) định nghĩa chăm sóc lấy bệnh nhân làm trung tâm là: “Cung cấp dịch vụ chăm sóc tôn trọng và đáp ứng với các sở thích, nhu cầu và giá trị của từng bệnh nhân, đồng thời đảm bảo rằng các giá trị của bệnh nhân hướng dẫn tất cả các quyết định lâm sàng.” [1]

Tổng quan về Tám nguyên tắc Chăm sóc lấy Bệnh nhân làm Trung tâm của Picker

Sử dụng nhiều các nhóm trọng tâm – bệnh nhân mới xuất viện, thành viên gia đình, bác sĩ và nhân viên bệnh viện không phải bác sĩ – kết hợp với việc xem xét các tài liệu thích hợp, các nhà nghiên cứu từ Trường Y Harvard, thay mặt cho Viện Picker và Quỹ Thịnh vượng chung, đã xác định bảy các khía cạnh chính của chăm sóc lấy bệnh nhân làm trung tâm. Những nguyên tắc này sau đó đã được mở rộng để bao gồm thứ tám – tiếp cận dịch vụ chăm sóc. Các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng có một số thực hành nhất định có lợi cho trải nghiệm tích cực của bệnh nhân và những phát hiện của họ hình thành nên Tám nguyên tắc chăm sóc lấy bệnh nhân làm trung tâm của Picker.

1. Tôn trọng các giá trị, sở thích và nhu cầu của bệnh nhân

Điều này bao gồm việc bệnh nhân tham gia đưa ra quyết định, nhìn nhận họ là những cá nhân có giá trị và sở thích riêng biệt. Khi điều trị bệnh nhân, cần coi trọng phẩm giá, tôn trọng họ và nhạy cảm với các giá trị văn hoá, quyền tự chủ của họ.

2. Phối hợp và tích hợp chăm sóc

Trong các nhóm trọng tâm, bệnh nhân bày tỏ cảm giác dễ bị tổn thương và bất lực khi đối mặt với bệnh tật. Phối hợp chăm sóc đúng cách có thể làm giảm bớt những cảm giác đó. Bệnh nhân xác định được ba lĩnh vực mà sự phối hợp chăm sóc có thể làm giảm cảm giác dễ bị tổn thương:

Phối hợp chăm sóc lâm sàng
Điều phối các dịch vụ phụ trợ và hỗ trợ
Điều phối chăm sóc bệnh nhân tuyến trước

3. Thông tin và giáo dục

Trong các phỏng vấn, bệnh nhân cảm thấy lo lắng rằng họ không nhận được thông tin đầy đủ về tình trạng bệnh và tiên lượng của họ. Để đối phó với nỗi sợ này, cần chú trọng vào ba loại thông tin sau:

Thông tin về tình trạng lâm sàng, tiến triển và tiên lượng bệnh
Thông tin về quá trình chăm sóc
Thông tin để khuyến khích sự tự chủ, tự chăm sóc và nâng cao sức khoẻ

4. Sự thoải mái thể chất

Thoải mái thể chất mà người bệnh báo cáo có ảnh hưởng lớn đến trải nghiệm của họ. Có ba lĩnh vực mà bệnh nhân cảm thấy đặc biệt quan trọng:

Xử lý đau
Trợ giúp với các hoạt động và nhu cầu hàng ngày
Sự thoải mái của môi trường bên trong và xung quanh bệnh viện

5. Hỗ trợ cảm xúc và giảm bớt nỗi sợ hãi và lo âu

Sợ hãi và lo lắng liên quan đến bệnh tật có thể làm bệnh nhân suy yếu như các tác động thể chất. Người chăm sóc cần đặc biệt chú ý:

Lo lắng về tình trạng thể chất, điều trị và tiên lượng
Lo lắng về ảnh hưởng của bệnh tật đối với bản thân và gia đình
Lo lắng về tác động tài chính của bệnh.

6. Sự tham gia của gia đình và bạn bè

Nguyên tắc này đề cập đến vai trò của gia đình và bạn bè trong trải nghiệm của bệnh nhân. Các khía cạnh gia đình của chăm sóc lấy bệnh nhân làm trung tâm được xác định như sau:

Cung cấp chỗ ở cho gia đình và bạn bè
Để gia đình và bạn thân tham gia vào việc ra quyết định
Hỗ trợ người nhà bệnh nhân trong vai trò là người chăm sóc
Nhận ra nhu cầu của gia đình và bạn bè

7. Tính liên tục và chuyển tiếp

Nhiều bệnh nhân bày tỏ lo lắng về khả năng tự chăm sóc bản thân sau khi xuất viện. Việc đáp ứng nhu cầu của bệnh nhân trong lĩnh vực này đòi hỏi những điều sau:

Thông tin chi tiết, dễ hiểu về thuốc, các giới hạn thể chất, nhu cầu ăn kiêng, v.v.
Điều phối và lập kế hoạch điều trị và các dịch vụ liên tục sau khi xuất viện
Cung cấp thông tin liên quan đến việc tiếp cận các hỗ trợ y tế, xã hội, vật chất và tài chính một cách liên tục.

8. Tiếp cận với chăm sóc

Bệnh nhân cần biết rằng họ có thể tiếp cận với dịch vụ chăm sóc khi cần thiết. Tập trung chủ yếu vào chăm sóc ngoại trú hoặc ngoại viện, các lĩnh vực sau đây quan trọng đối với người bệnh:

Tiếp cận vị trí của bệnh viện, phòng khám
Khả năng vận chuyển
Dễ dàng lên lịch các cuộc hẹn
Sẵn sàng các cuộc hẹn khám khi cần thiết
Khả năng tiếp cận các chuyên gia hoặc dịch vụ chuyên khoa khi được giới thiệu chuyển tuyến
Cung cấp các hướng dẫn rõ ràng về thời gian và cách thức để được chuyển tuyến.